تاب آوری شهر همدان

با رویکرد بررسی سیلاب

 

ششمین نشست شهر اندیشی که پیرامون “تاب آوری شهرهمدان با رویکرد بررسی سیلاب”  توسط مرکز مطالعات و پژوهش های شورای اسلامی شهر همدان با همکاری اداره مدیریت بحران شهرداری و مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران شعبه همدان، با حضور رئیس و اعضای شورای اسلامی شهر، شهردار همدان، دبیر کل جمعیت کاهش خطرات، مدیر اداره مدیریت بحران، اساتید دانشگاهی و مدیران ارشد استانی و شهری همدان برگزار شد.

دکتر گیاه شناس رییس مرکز مطالعات و پژوهش های شورای اسلامی شهر همدان ضمن اشاره به سیلاب فروردین ماه در کشور، گفت: با وجود این که شهر همدان جز دومین شهرهای پر بارش کشور محسوب می شد، با مدیریت یکپارچه استانی توانستیم بحران را به نحو احسن پشت سر بگذاریم و با توجه به مطالعات صورت پذیرفته و مدیریت مناسب در زمان درست شاهد کاهش خطرات و خسارات ناشی از سیلاب بوده ایم.

گردان: آنچه در بارندگی‌های اخیر به چشم می‌خورد‌ حضور مسؤولان شهری در صحنه بود

رییس شورای اسلامی شهر همدان با اشاره به اینکه همه ی شهرهای ایران از پتانسیل های خطر پذیری برخوردار هستند، گفت: جهت جلوگیری از خسارت های جانی و مالی و کاهش خطرات باید مدیریت قبل از بحران نیز داشته باشیم و بحران باید به عنوان یک دغدغه برای مسئولین  و یک مطالبه عمومی برای مردم باشد.

گردان افزود: مدیریت بحران یک مقوله بسیار مهم است که به فراخور هر شهر یا استان نیازمند تدبیر و اجرای برنامه های خاص می باشد و ویژگی­های تاب آوری شهرها را باید تقویت کنیم تا بتوانیم شهری تا باور داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه در مورد بحران و بلایای طبیعی یک مبحث تخصصی وجود دارد و آن آموزش‌ است، اظهار کرد: آنچه در بارندگی‌های اخیر به چشم می‌خورد‌ حضور مسئولین شهری در صحنه بود.

گردان با بیان این مطلب که به طور قطع آموزش‌ها مؤثر و کاربردی است، ابراز کرد: آنچه در بحران مهم است ویژگی تاب‌آوری شهرهاست که بسیار مهم است و باید آن را‌ تقویت کنیم. وی ادامه داد: بسیاری از ادارات ما نیازمند پیوست تاب‌آوری هستند و باید به این موضوع بپردازند.

روحی: سیل برگردان شرقی با 13 میلیارد تومان اعتبار در بلوار شهید مطهری در حال اجرا است.

دبیر ستاد بحران شهرداری همدان: شهر همدان سال گذشته عضو پویش شهرهای تاب‌آور جهان شد و شهرداری همدان سال‌هاست به اقدامات تاب‌آوری پرداخته است.

روحی با اعلام این مطلب که سیل برگردان شرقی با 13 میلیارد تومان اعتبار در بلوار شهید مطهری در حال اجرا است، گفت: یکی از مشکلات ما وجود تأسیسات و ورود فاضلاب به رودخانه‌ها است.

روحی در ادامه افزود: در شهر همدان علت کاهش گذردهی آب رودخانه ها، ورود و انشعاب های مختلف فاضلاب شهری به گذردهی آب رودخانه می باشد که منجر به بلند شدن پوشش رودخانه ها و ورود آن به لوله های فاضلاب منتهی به این آب و در نتیجه ورود به منازل مسکونی می شود، وی در ادامه گفت: با وجود ۱۱۲ میلیمتر بارش باران در همدان، سیلاب در این شهر رخ نداد، زیرا اقدامات پیشگیرانه و اجرای کلاکتورهای آبهای سطحی که از قبل تدبیر شده بود، منجر به انتقال بین حوزه ای و در نتیجه جلوگیری از بحران در شهر همدان شد.

سعیدی: آثار سیل گاه از خود سیل مخرب‌تر است و قطع شبکه‌های مخابراتی و آسیب به اتصالات از جمله تبعات آن است.

دبیر کل جمعیت کاهش خطرات خواستار مدیریت سیل شد، چرا که در صورت عدم مدیریت سیل از بحران به حادثه تبدیل می شود. سعیدی گفت: علی رغم بارش های بسیار در فرودین ماه امسال، سیلاب در همدان بحران خاصی ایجاد نکرد و عملکرد همدان در این حیطه خوب بود. برگزاری دوره های آموزشی، شناخت و مدیریت سیل، شناخت به موقع نقاط ضعف شهر و عدم شک در تصمیم گیری مسئولان، همدان را در برابر آسیب های سیل مقاوم کرد.

سعیدی با اشاره به این که آموزش مدیران ارشد در خصوص مدیریت بحران لازم است اما کافی نیست گفت: آموزش ها باید از کودکی و یا مقاطع دبیرستان و دانشگاه آغاز شود تا در آینده شاهد حضور مدیران ارشد آگاه و دانا باشیم.

او با بیان این که بزرگ ترین ضعف، فرماندهی عملیات است گفت: دستگاه ها باید در این راستا به آموزش بپردازند تا در شرایط بحران، فرماندهی بحران باعث تشدید مشکلات نشود.

وی در ادامه گفت: اولین قدم در در مواجهه با بحران جمع آوری خس و خاشاک و برگ های درختان که موجب گرفتگی ورودیهای آشغال گیر  و بیرون زدگی آب میشود، می باشد. از این رو در همدان در ابتدا و قبل از شروع بارش، عملیات جمع آوری آغاز شد.

دومین قدم، باید از ورود نخاله های بالادست شهر ها به داخل شهر جلوگیری می شد، که در یک اقدام پیشگیرانه صورت پذیرفت.

سعیدی با اشاره به اینکه با افزایش سرعت سیلاب در شهر میزان خسارت و تخریب نیز افزایش می یابد، گفت: شیب زیاد اثرات منفی بر سیلاب دارد و قدرت آن را افزایش می دهد.

عراقچیان: سطح جاذب را در شهر از بین برده‌ایم و باید در مصالح شهر تجدید نظر کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینای همدان با تأکید براینکه باید با تمام تلاش سعی در تبدیل بحران به حادثه کنیم، مطرح کرد: نباید توقع داشت در هنگام بحران شهرداری تمامی مشکلات را به‌عهده گیرد؛ دستگاه‌های دیگری نیز در مدیریت شهری سهیم هستند که باید در هنگام بروز حادثه ریسک پذیر بوده و در هنگام بروز ضرر و زیان وارد عمل شوند و شهرداری در هنگام بحران تنها باید فرمانده میدان باشد.

وی با اشاره به ساخت و سازهای غیرقانونی در حریم رودخانه‌ها در مناطق پایین شهر، تصریح کرد: حوزه آبریز در پایین شهر بسیار گسترده و خطرآفرین است این درحالیست که متأسفانه در پایین شهر تجاوز به حریم رودخانه‌ها بیشتر به چشم می‌خورد و همچنین بسترسازی رودخانه‌ها را عاملی برای کمک به مدیریت بحران دانست و عنوان کرد: درحال حاضر مشاور طرح جامع مشغول مطالعه بر رودخانه‌های همدان است؛ در صورت اجرای کامل پدافند غیرعامل و رفع خطرات انسان ساخت، توانایی هدایت و کنترل آب ورودی امکان پذیر می‌شود.

عراقچیان گفت: بهسازی و تراس بندی رودخانه‌ها فرصت بسیار خوبی را برای کنترل سیل احتمالی پدید آورده و از ساخت و سازهای غیرقانونی در حریم رودخانه‌ها جلوگیری می‌کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی بسترسازی رودخانه‌ها را عاملی برای کمک به مدیریت بحران دانست و عنوان کرد: درحال حاضر مشاور طرح جامع مشغول مطالعه بر رودخانه‌های همدان است؛ در صورت اجرای کامل پدافند غیرعامل و رفع خطرات انسان ساخت، توانایی هدایت و کنترل آب ورودی امکان پذیر می‌شود.

وی با اشاره به عدم جذب آب در ساختار شهری، عنوان کرد: یکی از دلایل مهم در سیل گرفتگی استان‌ها، از بین بردن سطح جاذب آب در ساختار نوین شهری است از این رو هرچه سریع‌تر باید تجدیدنظر در استفاده از مصالح شهرسازی صورت گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی با بیان اینکه متأسفانه در ایران آئین‌نامه ویژه ساختمان سازی در رابطه با سیل وجود ندارد، تأکید کرد: بسیاری از مکان‌هایی که در حال ساخت هستند، بر نقاط حادثه خیز و بحرانی بنا شده‌اند.

وی نتیجه سیل در ایران را یادآوری سناریونویسی دانست و افزود: متأسفانه ایران در این بحث بسیار ضعیف عمل کرده و عدم برگزاری مانور محلی و نبود فرماندهی میدان حتی در زمان توزیع غذا از مشکلات مهم ایران در هنگام بروز سیل بوده است.